Edebiyat alanı pek çok farklı türü içinde bulundurmaktadır. Bu alanda çeviri hizmeti vermek isteyen kişilerin öncelikle edebiyat alanında yeterli bilgi birikimine sahip olmaları, okumayı sevmeleri, güncel konuları takip etmeleri gerekmektedir. Kitap okuma alışkanlığı olmayan birinin roman tercümesi yapması doğru olmaz. Edebi metinler ancak okumaya gönülden bağlı olan tercümanlar tarafından yapılmalıdır. Çevirmenin hayal gününün yüksek olması, çeviride duygunun yeterli miktarda verilmesi adına önemlidir.
Sanatsal ve Edebi Tercüme Özellikleri
- Çeviri yapılacak metin haricinde, yazarın diğer eserlerinin de okunması gerekmektedir. Bunun sebebi yazarın tarzının tam olarak anlaşılması istenmesidir.
- Çevirmen gerçekçi olup, ekleme veya çıkarma yapmamaktadır.
- Orijinal kaynakta yansıtılan duygunun tamamı istenilen dile tam olarak aktarılmalıdır.
- Kaynak metin içinde bulunan üslup tamamen korunarak hedef dile aktarılmalıdır.
- Çeşitli atasözleri ve deyimlere sadık olarak çevrilmelidir.
- Metnin türü göz önünde bulundurularak biçimi ayarlanmalıdır.
Sanatsal Edebi Çeviri Türleri Nelerdir?
1-Roman
Farklı dillerde yazılan romanlar son yıllarda popülerliğini çeviri sistemi sayesinde sağlamıştır. Özellikle fantastik türde yazılmış olan edebi romanlar, dünyanın birçok yerinde benimsenerek okunmaktadır. Roman çevirisi sırasında, yazarın tarzına dikkat etmek gerekmektedir. Fantastik türde yazılmış olan bir romanla, klasik edebiyat alanında yazılmış olan bir romanı çevirmek farklı incelikleri gerektirmektedir. Fantastik edebiyat romanları, duyguların tam olarak aktarılması amacıyla hayal gücü becerisini gerektirmektedir. Çevirmenin kelimeler üzerinde oynama yeteneği olmalıdır. Okuyucuların kitabı sıkılmadan okuyabilmesi adına akıcı bir üslupla yazılmış olması gerekir. İnsanlar her şeyin hızlı ve kolay olmasını tercih etmektedir.
2-Öykü
Öykü türü genel olarak çocuklara hitap etmektedir. Öykü türünde çeviri yapacak tercümanların, çocukların anlayabileceği bir anlatım tarzıyla tercüme etmesi gerekmektedir. Gerçek kitlesi küçük yaş olan öykü çeviri türünde genellikle kısa cümleler kullanılmaktadır. Öykü dili dediğimiz ( -mış , -miş ) kullanılmalıdır.
3-Şiir
Şiir çevirisi, edebi metinler arasında en zor olanlardandır. Bunun nedeni kendine özgü bir üsluba sahip olmasıdır. Şiirin dizeler halinde olması ve dolayısıyla uyak düzeni gerektirdiği için çeviride bunun devam ettirilmesi gerekmektedir. Şiir çevirisine başlamadan önce, şiiri çözümlemek, şiirin vermek istediği mesajı anlamamıza yardımcı olmaktadır. Bütün bu detayları bir metinde gerçekleştirmek meziyet isteyen bir iştir. Bu edebi çevirinin alanında uzmanlaşmış kişiler tarafından tercüme edilmesi gerekmektedir.
4-Tiyatro
Gösteri sanatı olarak da bilinen tiyatro metinlerinin çevrilmesi gerekmektedir. Tiyatro yazılarının başka bir dile çevrilmesi, emek isteyen bir iştir. Bu nedenle çeviriyi gerçekleştirirken, dikkat edilmesi gereken ilk şey bu oyunun hangi kültürde oynanacak olmasıdır. Bütün çevirinin günlük konuşma diline benzer, akıcı ve samimi bir dille gerçekleştirilmesi önemlidir. Tiyatro metninin yazıldığı dönemin sosyal ve ekonomik koşulları dikkate alınmalıdır. Çeviri yapılırken yazarın düşünce dünyası iyi bir şekilde analiz edilmelidir. Günümüzde kullanılan kelimelerin eskiden farklı bir anlamı olabilir. Bu nedenle titizlikle bütün kelimelerin geçmişi araştırılmalıdır.
5-Sergi Tanıtım Yazıları
Sergilerde, eserin hemen yanında bulunan tanıtım yazıları bulunmaktadır. Bu yazıların içeriği, eseri gerçekleştiren yazarın hayatı ve eserin anlatmak istediği duyguyu tanıtmaktadır. Ülkemizde yer alan sanat galerilerini her yıl binlerce turist ziyaret etmektedir. Turistlerin sanatçıyı ve eseri yakından tanıyabilmesi için farklı dillerde çevirileri bulunmaktadır. Sergi tanıtım yazıları çevirileri, ülkemizi turistik açıdan olumlu etkilemektedir.
6-Çocuk Kitapları
Fabl türünde yazılmış olan çeşitli çocuk kitaplarının farklı dillerde çevirisinin gerçekleştiğini bilmekteyiz. Bu tür metinleri çeviren kişilerin, çocuk gözünden bakarak onların güleceği şeyleri iyi tespit etmesi gerekmektedir. Çeşitli kelime oyunlarının farklı dillerdeki karşılığını iyi bir şekilde tespit ederek, çeviri işleminin tamamlanması önemli bir adımdır.